O Fundacji

Przesłanie dla Harcerstwa Drugiego Stulecia

Dwudziestego drugiego maja 2011 roku minęło dokładnie sto lat od powołania przez Andrzeja Małkowskiego we Lwowie trzech pierwszych polskich drużyn skautowych.

W pierwszym stuleciu istnienia harcerstwo było jednym z filarów narodowej walki o niepodległość Polski. Harcerki i harcerze przelewali krew w walce o niepodległość i granice Rzeczypospolitej w latach 1914–1921, w walce z niemieckim i sowieckim najeźdźcą, na wszystkich frontach II wojny światowej, w Szarych Szeregach i innych strukturach Polskiego Państwa Podziemnego, na barykadach Powstania Warszawskiego.

Następnie odbudowywali Polskę, znosząc prześladowania w czasach stalinizmu, podejmując kolejne próby reaktywowania tradycyjnego harcerstwa po roku 1956, wreszcie w szeregach Harcerstwa Niepokornego lat 1970 i 1980, skupieni w Kręgach Instruktorów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego (KIHAM) oraz w wywodzących się zeń Niezależnym Ruchu Harcerskim, niejawnym Ruchu Harcerskim i innych niezależnych nurtach i organizacjach.

Codziennej walce o niepodległość Polski podporządkowane były od zarania harcerskie ideały zawarte w Prawie i Przyrzeczeniu Harcerskim, filareckim haśle „Ojczyzna, Nauka, Cnota” i w symbolice krzyża harcerskiego. Od zarania wolność była nadrzędnym celem harcerskiego wychowania opartego na Służbie i Braterstwie.

W przeszłości harcerstwo zdawało wielokrotnie egzamin z patriotycznej i obywatelskiej dojrzałości. Dziś w wolnej Polsce stają przed nami nowe wyzwania. Musimy odczytywać znaki naszych czasów i definiować na nowo pojęcia Służby i Braterstwa.

Harcerstwo było zawsze szkołą współdziałania, osiągania kompromisu dla dobra wspólnego, godzenia indywidualności z zespołowością. Dziś często trzeba uczyć na nowo umiejętności współdziałania dla wspólnego dobra jakim jest Polska. To jest jedno z wielkich wyzwań dnia dzisiejszego!

Przyrzekaliśmy, że mamy szczerą wolę całym życiem pełnić Służbę Bogu i Polsce, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłusznymi Prawu Harcerskiemu. Ideały te, wyniesione z Harcerstwa Niepokornego, staramy się realizować w życiu rodzinnym, zawodowym i obywatelskim. Jesteśmy dojrzałymi ludźmi, matkami i ojcami, osobami służącymi bliźnim, ekspertami w swoich zawodach, nierzadko liderami życia intelektualnego i duchowego, publicznego, artystycznego i gospodarczego. Różnimy się miejscem w życiu, zawodami, wykształceniem, światopoglądem, politycznymi sympatiami. Jednak łączy nas więcej niż dzieli: nierozerwalne Braterstwo wykute przed laty w harcerskiej Służbie.


W poczuciu odpowiedzialności za przyszłość Ojczyzny i ruchu harcerskiego pytamy:

  1. Cel. Co ma być nadrzędnym celem dla harcerstwa drugiego stulecia? Jak zdefiniować dzisiaj Służbę i Braterstwo, aby nadal były wzorcami obywatelskiej postawy?
  2. Misja.Czym ma być u progu drugiego stulecia wpisana w przyrzeczenie harcerskie służba Bogu i Polsce? Jakie jest ostateczne i nadrzędne przesłanie tej służby w obu jej wymiarach?
  3. Patriotyzm. Jak łączyć szacunek dla narodowych tradycji z otwartością na świat? Jak budować dumę z polskości zachowując szacunek i otwartość na przedstawicieli innych narodów?
  4. Ruch.Jakie cechy i umiejętności kształtować ma współczesny ruch harcerski, gdy świat stoi otworem i gdy bardziej przydatny wydaje się język angielski niż alfabet Morse’a?
  5. Wzorce. Do naśladowania jakich wzorów w dorosłym życiu, do jakiego modelu rodziny ma przygotowywać harcerstwo, gdy dzisiejszy świat proponuje tych modeli wielką rozmaitość, a pola działania wydają się nieograniczone?
  6. Magnes. Czym harcerstwo ma przyciągać? Jak przeżyć w nim przyjaźń i przygodę w czasach facebooka i gdy drogi szuka się z wykorzystaniem map satelitarnych z telefonu komórkowego?
  7. Program. Jak organizacje harcerskie mogą wspierać młodzież w tworzeniu wzorców do naśladowania, chroniąc ją przed wyobcowaniem i anachronizmem, gdy komercja, populizm i źle rozumiana wolność spychają często na margines wartości duchowe i intelektualne?
  8. Narzędzia. Jak przygotować harcerkę i harcerza, żeby byli wzorowymi obywatelami Polski, Europy, świata? W jaką wiedzę i umiejętności ich wyposażyć, aby umieli godnie budować swoją osobistą pozycję w dorosłym życiu?
  9. Finansowanie. Jak ma działać współczesny ruch harcerski, by mieć zapewniony stabilny system finansowania, a jednocześnie uniknąć pułapki komercjalizacji?
  10. Rola. Jaką rolę powinien odgrywać ruch harcerski w świecie, w ramach innych społeczeństw i światowego ruchu skautowego, aby najlepiej służyć Polsce i Polakom poza granicami kraju?

Takie widzimy wyzwania stojące dziś przed harcerstwem.
Dlatego wzywamy harcerki i harcerzy, ruchy i organizacje harcerskie w Polsce i poza granicami, rodziców i wychowawców i wszystkich, którym leży na sercu wychowanie młodzieży, do debaty na temat przyszłości harcerstwa.
Zwracamy się do Prezydenta Rzeczpospolitej o:

  • objęcie protektoratem Ruchu Harcerskiego i wsparcie autorytetem swojego urzędu publicznej debaty na temat wychowania i harcerstwa w jego drugim stuleciu.
  • włączenie do debaty istniejących organizacji harcerskich i wszelkich podmiotów odpowiedzialnych za wychowanie dzieci i młodzieży.
  • wsparcie działań zmierzających do zachowania spuścizny duchowej i materialnej harcerstwa.

Zobowiązujemy się do udziału w tej debacie i wspierania ruchu harcerskiego w drugim stuleciu jego istnienia.

 

Instruktorki i Instruktorzy Harcerstwa Niepokornego
Warszawa, 15 maja 2011 roku


Takie oto przesłanie złożyliśmy na ręce Prezydenta Rzeczpospolitej. Dlatego, my, harcerki i harcerze, instruktorzy i instruktorki Harcerstwa Niepokornego lat 70. i 80. XX w., skupieni niegdyś w KIHAM, dziś dojrzali, świadomi i odpowiedzialni obywatele Rzeczypospolitej na co dzień nadal, całym życiem służący Polsce, nadal w Braterstwie pełniący swoją harcerską Służbę, by pomóc odpowiedzieć na te pytania i by wesprzeć Harcerstwo w Drugim Stuleciu służby, powołujemy do życia Fundację Harcerstwa Drugiego Stulecia (FHDS).