Apel Rady Fundacji Harcerstwa Drugiego Stulecia
Apel Rady Fundacji Harcerstwa Drugiego Stulecia
w 35. rocznicę ostatniej zbiórki
Porozumienia Kręgów Instruktorów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego
w dniu 12 września 1982 roku na Jasnej Górze.
Harcerstwo jest ruchem społecznym i wychowawczym opartym na służbie, samodoskonaleniu i braterstwie. Zasady postępowania harcerza wyznacza Przyrzeczenie Harcerskie i Prawo Harcerskie. Zasady postępowania zucha wyznacza Obietnica Zucha i Prawo Zucha.
Ruch harcerski działa w oparciu o powyższe zasady i unikatową metodę harcerską. Jedną z podstawowych zasad tej metody jest wychowywanie przez osobisty przykład. Harcerz służy Bogu i Polsce oznacza, że swoją służbę pełni zarówno dorosły instruktor kobieta czy mężczyzna, jak i harcerka dziewczyna czy harcerz chłopak. Każdy pełni swoją służbę odpowiednio do swojego wieku, funkcji społecznej, zawodowej czy wykształcenia.
W ciągu powojennej historii odbierano nam, harcerkom i harcerzom możliwość pełnienia służby Bogu, a Polska nie była krajem wolnym. To szczególnie w okresie powojennym symbolem przywiązania do tradycyjnych harcerskich wartości było przestrzeganie 10. punktu Prawa Harcerskiego.
Istotną cechą ówczesnej odnowy Harcerstwa była wola przestrzegania tradycyjnego tekstu Prawa Harcerskiego z 1932 r. To właśnie tablica z tym tekstem Prawa Harcerskiego została wmurowana na dziedzińcu kościoła św. Marcina w Warszawie w 1981 r. To właśnie w trakcie Jubileuszowego Zlotu 70–lecia Harcerstwa Polskiego w dniach 18–20 września 1981 r. w Krakowie Rada Porozumienia Kręgów Instruktorów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego wystosowała apel do wszystkich instruktorów harcerskich o wyszycie znaku „10” na węźle lilijki instruktorskiej noszonej na mundurze, jako symbolu oznaczającego wolę przestrzegania całego Prawa Harcerskiego. I wreszcie 12 września 1982 na Jasnej Górze, gdzie odbyło się ostatnie jawne spotkanie pełnomocników Kręgów Porozumienia Kręgów Instruktorów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego, „wobec braku możliwości dalszej pracy na rzecz odnowy Związku Harcerstwa Polskiego”, wystosowano apel do drużyn, szczepów i instruktorów harcerskich w całej Polsce, w którym czytamy:
"Tworząc dwa lata temu Porozumienie Kręgów Instruktorów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego (KIHAM), zainicjowaliśmy w ZHP niezależny ruch zmierzający do odnowy moralnej Harcerstwa. Porozumienie KIHAM powołane zostało do życia nie w wyniku formalnych zarządzeń oficjalnych władz ZHP, lecz z woli i decyzji środowisk instruktorskich, które przyjęły taką właśnie platformę wspólnego działania. Wiele inicjatyw KIHAM znalazło urzeczywistnienie w codziennym działaniu licznych szczepów, drużyn, komend i jednostek organizacyjnych ZHP.
Po dniu 13 grudnia 1981 r. instruktorzy Rady Porozumienia oraz Kręgów - mając nadzieję, iż proces odnowy ZHP będzie kontynuowany - próbowali w dalszym ciągu rozwijać swą działalność w ramach Związku, zgodnie ze swymi deklaracjami i zamierzeniami programowymi. Proces odnowy został jednak przez władze ZHP radykalnie zahamowany – ze szkodą dla młodzieży i ruchu harcerskiego. Przeciwko instruktorom i Kręgom walczącym o dalszą realizację odnowy w Harcerstwie skierowane zostało przez władze ZHP ostrze represji i szykan, co szczegółowo zostało przedstawione i udokumentowane w Oświadczeniu Rady Porozumienia z dnia 8 maja 1982 r.
Na tle ostatnich wydarzeń z ZHP i kierunku, jaki przyjęły jego władze, nie widzimy obecnie żadnych możliwości ani szans na to, aby ruch odnowy został ponownie podjęty. Nie widzimy zatem realnych możliwości naszego dalszego działania, które zostało nam uniemożliwione i zagrożone represjami. Z tych względów Rada Porozumienia zaleca wszystkim Kręgom Instruktorów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego, aby podjęły decyzję o rozwiązaniu swych kręgów.
Z miejsca ostatniej zbiórki Rady Porozumienia u podnóża Sanktuarium na Jasnej Górze, miejsca tak mocno wrośniętego w historię, patriotyzm i uczucia narodowe Polaków, pragniemy skierować do wszystkich naszych Druhów i Braci, Harcerek i Harcerzy nasz końcowy apel:
1. Pozostańcie zawsze wierni szczytnym harcerskim ideałom i 70-letnim tradycjom - służąc Prawdzie, Dobru i Pięknu, szczególnie chroniąc przywrócony tekst Przyrzeczenia Harcerskiego: „Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Bogu i Polsce (Polsce), nieść chętną pomoc bliźnim i być posłusznym Prawu Harcerskiemu.”
2. Bądźcie wierni nakazom Prawa Harcerskiego, Przywróćcie tekst Prawa, które zostało sprawdzone w życiu przez wiele pokoleń harcerek i harcerzy, okupione krwią dziewcząt i chłopców z Szarych Szeregów, a które Harcerstwu odebrano:
„1) Harcerz służy Bogu i Polsce (Polsce) i sumiennie spełnia swoje obowiązki.
2) Na słowie Harcerza polegaj jak na Zawiszy.
3) Harcerz jest pożyteczny i niesie pomoc bliźnim.
4) Harcerz w każdym widzi bliźniego, a za brata uważa każdego innego harcerza.
5) Harcerz postępuje po rycersku.
6) Harcerz miłuje przyrodę i stara się ją poznać.
7) Harcerz jest karny i posłuszny rodzicom i wszystkim swoim przełożonym.
8) Harcerz jest zawsze pogodny.
9) Harcerz jest oszczędni i ofiarny.
10) Harcerz jest czysty w myśli, mowie i uczynkach, nie pali tytoniu, nie pije napojów alkoholowych.”
3. Pamiętajcie zawsze o harcerskim braterstwie, twórzcie więzy przyjaźni i harcerskiej współpracy, wcielajcie na każdym kroku hasło, iż harcerz za brata uważa każdego innego harcerza. Pamiętajcie, że w jedności siła. że mnie wolno dać się ponownie poróżnić i odgrodzić sztucznymi granicami hufców i chorągwi.
4. Nie dajcie sobie odebrać metod harcerskiego działania, systemy stopni i sprawności.
5. Walczcie o zachowanie w ZHP tolerancji światopoglądowej i możliwości odbywania praktyk religijnych, zbierajcie i dokumentujcie wszystkie przejawy stosowania represji, łamania zasad praworządności i tolerancji przez władze ZHP oraz wzajem się o tych wypadkach informujcie,
6. Bez względu na okoliczności pozostańcie zawsze Harcerkami i Harcerzami.”
Przesłanie tych apeli jest aktualne do dnia dzisiejszego !
Harcerstwo polskie w zamyśle Andrzeja Małkowskiego miało być wychowawczą organizacją abstynencką dającą przykład całemu społeczeństwu, że można żyć, bawić się, pełnić służbę Polsce i nie używać przy tym żadnych używek destrukcyjnie wpływających na zdrowie, w szczególności alkoholu i tytoniu.
Od ponad 100 lat Harcerstwo realizuje ten zamysł oddziałując poprzez osobisty przykład instruktora, jak również korzystając z gawęd i komentarzy do Prawa Harcerskiego wielu uznanych harcerskich autorytetów, jednocześnie broniąc całkowitego zakazu picia i palenia wyrażonego w 10. punkcie Prawa Harcerskiego.
Dlatego Rada Fundacji Harcerstwa Drugiego Stulecia z żalem przyjęła decyzję 39. Nadzwyczajnego Zjazdu Związku Harcerstwa Polskiego z dnia 9 kwietnia 2017 r. w sprawie zmiany treści 10 punktu Prawa Harcerskiego.
Tradycyjne sformułowanie Prawa ma walor oczywistości i jasnej, zrozumiałej dla harcerki i harcerza deklaracji. I jakkolwiek w dzisiejszych czasach lista nałogów zagrażających rozwojowi człowieka jest dużo dłuższa, to uważamy, że właściwsze byłoby raczej poszerzenie istniejącego zapisu, niż jego przebudowa. Zamiana kategorycznej formuły „nie pali tytoniu, nie pije napojów alkoholowych” na stwarzającą większe pole interpretacji „jest wolny od nałogów” budzi wątpliwości.
W naszej ocenie zmiana ta może prowadzić do odejścia od potwierdzonego przez ponad 100 lat kanonu harcerskich zasad. Obawiamy się też, że może być przez niektórych wychowawców odczytana jako swoiste zwolnienie z obowiązku wychowywania przez własny przykład.
Apelujemy do instruktorek i instruktorów harcerskich o utrzymanie tradycyjnego kanonu zasad harcerskich i potwierdzanie osobistym przykładem wierności harcerskim ideałom.
Czuwaj !
Rada Fundacji
Harcerstwa Drugiego Stulecia
Warszawa, wrzesień 2017 r.
- Dodaj link do:
